Onderwijsassistenten in het taal- en reken-wiskundeonderwijs: Wat is er nodig?

Samenvatting

Het lerarentekort maakt dat onderwijsassistenten steeds vaker de verantwoordelijkheid krijgen voor het verzorgen van onderwijs. Dit artikel beschrijft een onderzoek naar de inzet en scholingsbehoeften van onderwijsassistenten die taal- en reken-wiskundeonderwijs verzorgen in het Amsterdamse basisonderwijs. Twee onderzoeksvragen worden beantwoord:

- Welke taken hebben onderwijsassistenten in het taal- en reken-wiskundeonderwijs?

- Wat is karakteristiek voor de scholingsbehoeften van onderwijsassistenten op het gebied van taal en rekenen-wiskunde?

Middels vragenlijsten aan directieleden en leraren en interviews met onderwijsassistenten is een beeld verkregen van de inzet en scholingsbehoeften van onderwijsassistenten. Onderwijsassistenten geven instructie aan kleine groepjes leerlingen en de hele groep. Bij rekenen-wiskunde helpen ze leerlingen op individueel niveau, terwijl dit bij taal veel minder gebeurt. Directie en leraren willen dat de onderwijsassistenten beter inzetbaar worden bij het uitvoeren van deze taken. Directie en leraren bij wie de onderwijsassistenten in de groep hun werk uitvoeren zien dat onderwijsassistenten worden beperkt in het uitvoeren van deze taken door hun taal- en rekenvaardigheid. Onderwijsassistenten zien dat anders. Een deel van hen wil bevoegd leraar basisonderwijs worden en heeft de indruk dat dat met een kort maatwerkprogramma moet lukken. Onderwijsassistenten overzien over het algemeen onvoldoende welke academische kwaliteiten nodig zijn voor het vervullen van de rol van leraar. Deze academische kwaliteiten vormen de kern van de vakdidactiek van taal en rekenen & wiskunde. Onderwijsassistenten zijn hierin onbewust onbekwaam. We stellen dat een scholingstraject voor hen zich eerst moet richten op een ontwikkeling van onbewust onbekwaam naar bewust onbekwaam